Ukrayna şənbə günü bildirib ki, İsrail və İran arasında hərbi gərginliyin artmasının, Avropa dəstəyinin ABŞ iştirakı olmadan zəiflədiyi bir vaxtda, Kiyevə göstərilən yardımların azalmasına səbəb olmamasını ümid edir.
İsrail cümə günü İranda yerləşən nüvə və hərbi obyektlərə, yüksək rütbəli generallara və nüvə alimlərinə qarşı genişmiqyaslı hücumlar həyata keçirib.
Cavab olaraq İran İsrailə qarşı çoxsaylı dron və raket hücumları təşkil edib.
Bu gərginlik beynəlxalq ictimaiyyətdə təmkin çağırışları doğurub, çünki daha genişmiqyaslı münaqişə ehtimalı artmaqdadır.
Kiyevdə isə bu vəziyyət ABŞ-ın İsrailin müdafiəsini gücləndirmək üçün resursları ora yönəldə biləcəyi ehtimalı fonunda, gələcək hərbi yardım tədarükü ilə bağlı narahatlıq yaradıb.
“İstərdik ki, bu səbəbdən Ukraynaya yardımlar azalmasın,” – deyə Prezident Volodimir Zelenski bildirib. “Keçən dəfə bu, Ukraynaya yardımın gecikməsinə səbəb olan amillərdən biri oldu.”
Ukrayna lideri xəbərdarlıq edib ki, Avropa dəstəyi artıq ABŞ iştirakı olmadan zəifləməyə başlayıb.
“Avropa hələ də özü üçün qərar verməyib ki, Amerika olmasa, Ukrayna ilə nə edəcək,” – deyə o bildirib.
ABŞ Prezidenti Donald Trampın Ağ Evə qayıtması Qərbin Kiyevə yardım mexanizmini pozub.
Bu isə Avropanı çətin vəziyyətə salıb – əgər Tramp ABŞ-ın hərbi, maliyyə və kəşfiyyat dəstəyini dayandırarsa, bu boşluğu necə dolduracağı məsələsi açıq qalır.
Zelenski ABŞ-ı Rusiya ilə apardığı dialoqda “tonu dəyişməyə” çağırıb, bu tonun “çox yumşaq” olduğunu və müharibənin dayandırılmasına kömək etmədiyini bildirib.
Tramp bu il indiyə qədər Rusiya Prezidenti Vladimir Putinlə üç telefon danışığı aparıb və Moskva ilə yaxınlaşmaq siyasəti yürüdür.
Bu isə NATO müttəfiqlərini heyrətə salıb, çünki əvvəlki ABŞ administrasiyası Rusiya Ukraynaya hücum etdikdən sonra Moskva ilə demək olar ki, bütün əlaqələri kəsmişdi.
İsrailin İrana qarşı zərbələri həm də neftin qiymətlərində artıma səbəb olub və Zelenski bunun Rusiyaya fayda verdiyini deyib.
“Hücumlar neftin qiymətlərində kəskin artıma səbəb oldu. Bu, bizim üçün pisdir,” – deyə o bildirib və Qərbi Rusiyanın neft ixracına qiymət tavanı tətbiq etməyə bir daha çağırıb.
Ukrayna lideri bu məsələni yaxın vaxtlarda Trampla mümkün görüşdə qaldırmağı planlaşdırdığını deyib.
Lakin o əlavə edib ki, əgər İsrailin hücumları Rusiyaya İran hərbi texnikasının tədarükünü azaldarsa, bu, Kiyev üçün müsbət nəticələr verə bilər. Rusiya xüsusilə İran istehsalı hücum dronlarına ciddi şəkildə arxalanır.
– Daha çox əsgər geri qayıtdı –
Ukrayna və Rusiya şənbə günü əsir mübadiləsi həyata keçirib – bu, bu həftə ərzində baş tutan dördüncü mübadilədir və bu ayın əvvəlində İstanbulda əldə olunan razılaşmalara əsaslanır.
Kiyev həmçinin bildirib ki, Rusiyanın şimal-şərqdə yerləşən Sumı vilayətindəki hücumlarının qarşısı alınıb.
İstanbulda keçirilən iki raundlu sülh danışıqlarından əldə edilən yeganə razılaşmalar öldürülmüş əsgərlərin təhvil verilməsi və əsirlərin mübadiləsidir.
Rusiya üç ildir davam edən işğalını dayandırmaq çağırışlarını rədd edib. O, sülh istəyirsə, Ukraynanın daha çox ərazi verməsini və Qərb hərbi dəstəyindən imtina etməsini tələb edir.
Rusiya 2022-ci ilin fevralında Ukraynaya hücum etdikdən bəri müharibə milyonlarla insanın evlərini tərk etməsinə səbəb olub, Ukraynanın şərqindəki şəhər və qəsəbələr ağır bombardmanlarla yerlə-yeksan edilib.
İstanbul razılaşmaları çərçivəsində Kiyev həmçinin Rusiyadan daha 1.200 naməlum cəsəd aldığını bildirib.
Ukrayna bildirib ki, Moskva bu cəsədlərin “Ukrayna vətəndaşlarına, o cümlədən hərbçilərə” aid olduğunu deyib.
Ukrayna Rusiyaya cəsəd qaytarıb-qaytarmadığı barədə məlumat verməyib.
Bu arada Rusiya cəbhə xətti boyunca, xüsusilə şimal-şərqdə yerləşən Sumı vilayətində hücumlarını gücləndirib. Moskva burada “təhlükəsizlik zonası” yaratmağa çalışır.
Bu zonanın guya əvvəllər Ukrayna tərəfindən qismən ələ keçirilmiş Kursk sərhəd bölgəsini qorumaq məqsədi daşıdığı bildirilir.
Zelenski bildirib ki, Rusiyanın Sumıya doğru irəliləyişi dayandırılıb və Kiyevin qüvvələri bir kəndi yenidən nəzarətə götürə biliblər.
O deyib ki, Sumı əməliyyatında 53 min Rusiya əsgəri iştirak edib.
Mənbə: AFP