Məlumatlı bir mənbə İranın “Tasnim” Xəbər Agentliyinə bildirib ki, Tehran Rusiya prezidenti Vladimir Putindən uranın zənginləşdirilməsini qadağan edən hər hansı nüvə sazişi ilə bağlı heç bir mesaj almayıb və bu barədə ABŞ və İsrail rəsmilərinə mövqe çatdırıldığına dair xəbərləri təkzib edib.
Mənbənin sözlərinə görə, bu mövzu prezident Putinin İranın xarici işlər naziri Abbas Əraqçi ilə son görüşündə gündəmə gətirilməyib.
12 iyulda dərc olunan “Axios” hesabatında iddia olunur ki, Moskva bu məsələ ilə bağlı İsrail hökumətini məlumatlandırıb. “Biz bilirik ki, Putin iranlılara bunu deyib,” — deyə bir israilli rəsmi bildirib.
İddiaya görə, Putin bu mesajı ABŞ prezidenti Donald Tramp və Fransa prezidenti Emmanuel Makronla son telefon danışığında çatdırıb və Tehranı “sıfır zənginləşdirmə” əsaslı razılaşma barədə düşünməyə çağırıb.
Üç Avropa rəsmisi və bir israilli rəsmi bildirib ki, Moskva Tehranı bu mövqeyi qəbul etməyə təşviq edib ki, Vaşinqtonla nüvə danışıqlarında irəliləyiş mümkün olsun. “Putin sıfır zənginləşdirməni dəstəkləyəcək. O, iranlılara danışıqları asanlaşdırmaq üçün bu istiqamətdə çalışmaları üçün təşviq verib. İranlılar isə bu mövqeyi nəzərə almaqdan imtina ediblər,” — deyə bir avropalı rəsmi bildirib.
İki mənbəyə görə, Rusiya bu mövqeyini bir neçə dəfə təkrar edib.
Kremlin təklifinə əsasən, İran özündə saxladığı yüksək səviyyədə zənginləşdirilmiş uranı Rusiyaya təhvil verəcək, əvəzində isə mülki istifadə üçün aşağı zənginləşdirilmiş və Tehran tədqiqat reaktoru üçün məhdud miqdarda 20 faiz zənginləşdirilmiş uran alacaq.
Moskvanın rəsmi səviyyədə İranın nüvə hüquqlarını dəstəkləməsinə baxmayaraq, məsələ ilə tanış olan rəsmilər bildirir ki, Putin İsraillə İran arasında baş vermiş 12 günlük müharibədən sonra qeyri-rəsmi müstəvidə daha sərt mövqe nümayiş etdirib.
Atəşkəsdən sonra Rusiya Təl-Əviv və Tehran arasında vasitəçilik təklif edib və İran və Suriya mövzusunda İsrail rəsmiləri ilə gizli yüksək səviyyəli danışıqlar aparıb.
Eyni zamanda, Çin xarici işlər naziri Van Yi rusiyalı həmkarı Sergey Lavrovla görüşdə bölgədə hərbiləşməyə qarşı olduqlarını təsdiqləyib və bildirib ki, diplomatiya – hərbi təzyiq yox – yeganə düzgün yoldur.
Hər iki ölkə İranın nüvə məsələsinə diplomatik həll yolu tapılması üçün birgə təşəbbüs göstərəcəklərini vəd edib.
ABŞ prezidenti Donald Tramp isə israrla bildirib ki, gələcək razılaşmada İran ərazisində “sıfır zənginləşdirmə” əsas şərt olmalıdır.