İsrail ordusu və müdafiə qurumları planın ordunun resurslarını tükədəcəyindən ehtiyat edərək ona qarşı çıxıblar
İsrail mediasının məlumatına görə, cənubi Qəzzada dağıdılmış Rəfah şəhərinin xarabalıqları üzərində salınması nəzərdə tutulan və son vaxtlar “konsentrasiya düşərgəsi planı” kimi xarakterizə edilən “humanitar şəhər” layihəsinin dəyəri milyardlarla dollara başa gələcək.
Ynet-ə danışan yüksək rütbəli rəsmilər 13 iyul tarixində bildiriblər ki, bu “humanitar şəhər”in dəyəri “təxminən 2.7 milyard ilə 4 milyard dollar arasında” olacaq və “əgər plan həyata keçərsə, ilkin mərhələdə demək olar ki, bütün xərcləri İsrail özü qarşılayacaq.”
İvrit mediasının yaydığı məlumata görə, plan “maliyyə baxımından həddindən artıq iddialı” olmaqla tənqid olunur.
Planı yaxınlarda müdafiə naziri İsrail Kats irəli sürüb, lakin İsrail ordusu və müdafiə qurumları ona sərt şəkildə qarşı çıxıblar.
İsrail ordusunun Baş Qərargah rəisi Eyal Zamir baş nazir Benyamin Netanyahu və maliyyə naziri Bəzalel Smotriçlə plan ətrafında toqquşub və planın hazırlıq xərclərinin Fələstin müqavimət qüvvələri ilə davam edən döyüşlərdə ordunun əməliyyat imkanlarına mənfi təsir göstərəcəyini müdafiə edir.
“Yekun xərc 2.7 milyarddan 4 milyard dollara qədər olacaq – çox güman ki, yuxarı həddə daha yaxın. Bu qədər yüksək məbləğ, fələstinlilərin könüllü şəkildə köçmək istədiyi bir məkan yaratmaq niyyəti ilə bağlıdır – bol qida, qənaətbəxş yaşayış şəraiti, uzunmüddətli sığınacaq, xəstəxanalar daxil olmaqla tibbi dəstək və bəlkə də təhsil xidmətləri ilə təmin olunacaq,” – deyə bir israilli mənbə Ynet-ə bildirib.
Keçən həftə Smotriç plana ilkin büdcə ayrılmasını təsdiqləyib. Bu planın məqsədi Qəzza əhalisinin hamısını cənubun kiçik bir hissəsində toplamaq və xüsusilə şimalda olmaqla, onların evlərinə qayıtmasının qarşısını almaqdır.
İsrail rəsmiləri Ynet-ə deyiblər ki, İsrail bu plan üçün Körfəz ölkələrindən “xərclərin qaytarılmasını” gözləyir. Lakin digər rəsmilər planın reallaşması ilə bağlı skeptikdirlər.
“Bu planın həyata keçəcəyi ehtimalı çox azdır. Çox az adam bu şəhərin tikiləcəyinə inanır,” – deyə israilli bir başqa mənbə bildirib.
Müdafiə qurumları xəbərdarlıq ediblər ki, bu plan Qəzzada daimi bir İsrail hərbi idarəsinin yaradılmasına zəmin yaradır.
Plan eyni zamanda Qəzzada fələstinlilərin məcburi köçürülməsinə açıq çağırış etdiyi üçün beynəlxalq narahatlıq doğurub.
Kats bu ayın əvvəlində planı təqdim edərkən bildirib ki, fələstinlilər əraziyə daxil olmamışdan öncə “təhlükəsizlik yoxlamasından” keçməyə məcbur ediləcəklər və içəri daxil olduqdan sonra oranı tərk etməyə icazə verilməyəcək. İsrail qüvvələri ərazinin perimetrinə nəzarət edəcək və ilkin mərhələdə əsasən cənubun Al-Mavasi sahil bölgəsində məcburi köçkün olan 600,000 fələstinlini həmin yerə “köçürəcək.”
İsrailin tanınmış insan hüquqları hüquqşünası Maykl Sfard Katsın təşəbbüsünü “bəşəriyyətə qarşı cinayət üçün əməliyyat planı” adlandırıb. Qüdsdəki İvrit Universitetinin Holokost tarixçisi Amos Qoldberq isə bu planı “fələstinliləri deportasiya etməzdən əvvəl yerləşdiriləcək bir konsentrasiya düşərgəsi və ya keçid düşərgəsi” kimi qiymətləndirib və əlavə edib ki, “bu nə humanitardır, nə də şəhər.”
İsrailin məcburi köçürmə planı irəlilədikcə, atəşkəs danışıqları dalana dirənib. Səbəb isə Təl-Əvivin işğalı davam etdirməkdə israr etməsi olub – bu, ərazinin 40-45 faizinin, o cümlədən cənubi Rəfahın və Qəzzanın şimal və şərq hissələrinin işğal altında qalması deməkdir.
Bu arada, fələstinlilərə qarşı qırğınlar da sürətlə davam edir.
13 iyul səhərindən bəri İsrailin Qəzza zolağı boyunca həyata keçirdiyi hücumlarda azı 50 fələstinli öldürülüb. Şənbə günü isə öldürülənlərin sayı azı 150 nəfər olub.