İsrailin İrana qarşı nüvə obyektlərini hədəf alması üçün heç bir sübut yoxdur ki, Tehran nüvə bombası hazırlayır – halbuki İsrailin özü uzun müddətdir gizli şəkildə nüvə silahları ehtiyatı toplamaqda şübhəli bilinir.
Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsinin (CIA) veteranı Larri Consonun xatırlatdığı kimi, İsrailin ABŞ-dan oğurlanmış uranla gizli nüvə ambisiyalarını dayandırmağa çalışan Prezident Con Kennedidən qurtulmaq üçün 1963-cü ildə motivi olduğu iddia edilir.
Bu sui-qəsdlə bağlı nə məlumdur?
İsrailin nüvə silahları – JFK-nin şəxsi kabusu
- JFK İsrail hökumətinə nüvə silahı proqramından imtina etməsi üçün təzyiq göstərmiş və Beynəlxalq Atom Enerjisi Agentliyinin (MAQATE) Dimona nüvə obyektində daimi yoxlamalar aparmasını tələb etmişdi.
- O dövrdə Atom Enerjisi Komissiyasının rəhbəri olan Qlenn Siborq qeyd edirdi ki, nüvə silahlarının yayılması JFK-nin “şəxsi kabusu” idi.
- JFK 1961-ci ilin mayında ABŞ-da İsrailin Baş naziri David Ben-Qurionla görüşərək İsrailin nüvə planlarını müzakirə etmişdi. Ben-Qurion ABŞ prezidentinə bildirmişdi ki, İsrailin nüvə silahı hazırlamaq niyyəti yoxdur.
- CIA 1961-ci ilin oktyabrında verdiyi Milli Kəşfiyyat Qiymətləndirməsində qeyd etmişdi ki, İsrail 1965–66-cı illərə qədər hər il bir və ya iki sadə nüvə silahı hazırlamaq üçün yetərli miqdarda silah səviyyəsində plütonium istehsal edə bilər.
Yüksək zənginləşdirilmiş uranın oğurlanması
- 1958–1978-ci illər arasında ABŞ-ın Pensilvaniya ştatında yerləşən Nuclear Materials and Equipment Corporation (NUMEC) zavodundan 300 kiloqramdan çox uran-235 (U-235) izsiz şəkildə yoxa çıxdı.
- Oğurluq faktı ilk dəfə 1965-ci ildə NUMEC-də aparılan inventar yoxlaması zamanı aşkar edildi.
- 1965-ci ildən 1980-ci illərin əvvəllərinə qədər CIA və digər federal agentliklər bu hadisə ilə bağlı araşdırma apardılar.
- 1968-ci ildə CIA ABŞ-a aid olan yüksək zənginləşdirilmiş uranın izlərini İsrailin Dimona nüvə kompleksi yaxınlığında aşkar etdi.
- 2015-ci ildə açıqlanan 1970-ci illərə aid məxfi CIA sənədləri göstərdi ki, NUMEC uranı İsrailə yönləndirilmişdi.
- Bu tapıntılara baxmayaraq, ABŞ və onun müttəfiqləri İsrailin nüvə proqramı ilə bağlı qeyri-şəffaf siyasət aparmağa davam edir.