Milli Təhlükəsizlik müşaviri Tsaxi Hanegbi 24 iyun tarixində təsdiqləyib ki, İsrail Suriyanın keçid hakimiyyəti ilə birbaşa və gündəlik təmasdadır və məqsəd normallaşma imkanlarını araşdırmaqdır.
İsrail Hayom nəşrinə danışan Hanegbi bildirib ki, o şəxsən Dəməşqdəki siyasi rəsmilərlə “bütün səviyyələrdə” danışıqlara rəhbərlik edir.
Onun bu sözləri ilk dəfə 23 iyun tarixində bağlanmış Knesset iclasında səsləndirilib və bu, İsrailin Suriyanın keçid hökuməti ilə aparılan danışıqları indiyədək ən açıq şəkildə etiraf etməsi kimi qiymətləndirilir.
Hanegbi deyib ki, Suriya və Livan gələcəkdə “İbrahim Razılaşmaları”na qoşulmaq üçün namizəddir və İsrailin işğal altındakı bufer zonalardan çəkilməsi yalnız yekun razılaşmalara bağlı olacaq. O, bununla belə, qeyd edib ki, “İsrail Suriya Hermonundan geri çəkilməyəcək”.
Bu açıqlamalar, Suriyalı və israilli rəsmilər arasında üz-üzə görüşlər və qarşıdurmanın qarşısını almaq məqsədilə aparılan dolayı təmaslar haqda məlumatların ardından gəlib. Danışıqlar faktiki olaraq Suriyanın prezidenti olan Əhməd əl-Şaraa – keçmişdə Əl-Qaidə komandiri Əbu Məhəmməd əl-Culani kimi tanınırdı – rəhbərliyi altında həyata keçirilir.
Hərbi kəşfiyyat hesabatlarının Şaraa-nın silahlı qruplarla ideoloji bağlılığını hələ də saxladığı barədə xəbərdarlığına dair sualı cavablandıran Hanegbi bildirib ki, qiymətləndirmələr davam edir və “Şaraa vəziyyət irəlilədikcə formalaşır”.
Bu ayın əvvəlində ABŞ Konqresmeni Marlin Stutzman bildirmişdi ki, Şaraa “İsraillə sülhə açıqdır” və işğal altındakı Colan yüksəkliklərindən İsrailin geri çəkilməsində israr etmir.
İkinci bir ABŞ qanunvericisi Kori Mills də Suriyanın İbrahim Razılaşmalarına qoşulmaqda maraqlı olduğunu təsdiqləyib və Şaraa-nın ABŞ-ın tələblərinə cavab verməyə hazır olduğunu söyləyib.
Bu açıqlamalar ABŞ Prezidenti Donald Trampın may ayında Səudiyyə Ərəbistanında keçirilən regional sammit zamanı Şaraa ilə görüşməsi və Suriyaya qarşı sanksiyaları ləğv etməsi qərarının ardınca gəlib.
O vaxtdan bəri Suriya fələstinli qruplaşmalara qarşı təzyiqi artırıb, Fələstin İslam Cihadı (PIJ) və Fələstin Azadlıq Cəbhəsi – Baş Komandanlıq (PFLP–GC) üzvlərini həbs edib və onların əmlaklarına əl qoyub.
Şaraa eyni zamanda bəyan edib ki, “Suriya və İsrailin ortaq düşmənləri var” və 1974-cü il tarixli Dofa Razılaşması kimi qarşılıqlı çəkilmə mexanizmlərini yenidən canlandırmaqda maraqlıdır.
Danışıqlar Qərb və Körfəz ölkələrinin normallaşma səylərinin sürətləndiyi bir vaxtda aparılır. Avropa İttifaqı bu ayın əvvəlində Suriyanın bərpası üçün 200 milyon dollarlıq yardım paketi elan edib və bu, ölkənin SWIFT bank sisteminə yenidən inteqrasiyası ilə eyni vaxta təsadüf edir.
Bu arada, Trampın bərpa etdiyi səyahət qadağasında Suriya istisna olunub və bu addım Vaşinqtonun Qərbi Asiya siyasətində daha geniş bir dəyişiklik siqnalı kimi dəyərləndirilir.