Məhəmməd Şiya əs-Sudani həmçinin müharibə zamanı İrana müraciət edərək “sakitlik” və danışıqlara qayıdış çağırışı etdiyini bildirib.
İraqın Baş naziri Məhəmməd Şiya əs-Sudani müsahibəsində bildirib ki, Bağdad Tehran və Təl-Əviv arasında baş verən 12 günlük müharibə zamanı İsrail və ABŞ hərbi bazalarını hədəf alan onlarla hücumun qarşısını alıb.
29 iyulda yayımlanan AP müsahibəsində İraq hökumət başçısı bildirib ki, silahlı qruplar İsrail və ABŞ-ın İraqdakı bazalarına pilotsuz uçuş aparatları və raket hücumları həyata keçirməyə cəhd ediblər, lakin bu cəhdlər “təhlükəsizlik əməliyyatları” ilə 29 dəfə qarşısı alınıb.
“O (İsrail) hökumətinin bölgədə müharibəni genişləndirmək siyasəti vardı və hələ də var. Buna görə biz çalışdıq ki, İraqı hədəf almaq üçün heç bir tərəfə bəhanə verilməsin,” – deyə o əlavə edib və İrana müraciət edərək “sakitliyə çağırdığını, dialoq və danışıqlara qayıdış üçün yer açmaq istədiyini” açıqlayıb.
12 günlük müharibə zamanı İraq müqavimət qrupları xəbərdarlıq etmişdilər ki, ABŞ-ın İrana hücumları Vaşinqtonun İraqdakı maraqlarını hədəf alan əməliyyatlarla cavablandırılacaq.
İsrailin Qəzzaya qarşı soyqırım müharibəsi başladıqda, bu İraq qrupları ABŞ bazalarına hücumlar və İsrail hədəflərinə qarşı pilotsuz əməliyyatlarla müdaxilə etdilər. Lakin 2024-cü ilin yanvarında İordaniya–Suriya sərhədində ABŞ obyektinə edilən hücum üç amerikalı hərbçinin ölümünə səbəb oldu və Bağdadın ciddi təzyiqlərindən sonra İraq müqavimət əməliyyatlarının dayandırılması ilə nəticələndi.
İraq qrupları İsraili bir neçə ay hədəf almağa davam etdilər, lakin noyabrda – Livanda atəşkəsdən qısa müddət əvvəl – hücumları dayandırdılar.
Sudani AP-yə müsahibəsində bildirib ki, hökuməti “bu qrupları bundan sonra da nəzarətdə saxlamağı” planlaşdırır və o, “Tramp administrasiyasına daha yaxın olmaq” istədiyini, eyni zamanda İranla əlaqəli qruplarla da güclü münasibətləri qoruduğunu vurğulayıb.
Son bir neçə ildə İraq ABŞ-la ölkədə Vaşinqtonun guya “anti-İŞİD” koalisiyasının roluna son qoymaq və bu rolu məsləhətçi statusuna çevirmək üçün danışıqlar aparır.
Bu danışıqlar davamlı olaraq dalana dirənib və Vaşinqton İraqdakı hərbi mövcudluğunu məhdudlaşdırmağa, heç olmasa döyüş qüvvələrini çıxarmağa və ya ləğv etməyə hazır olduğuna dair heç bir əlamət göstərməyib.
İraq baş nazirinin sözlərinə görə, Vaşinqton və Bağdad 2025-ci ilin sonuna qədər “iki ölkə arasında ikitərəfli təhlükəsizlik münasibətlərini tənzimləmək” üçün görüşəcək. O, həmçinin neft, qaz və Süni İntellekt (AI) sahələrində ABŞ investisiyalarını təmin etməyi ümid etdiyini bildirib – bu isə “regional təhlükəsizliyə töhfə verəcək” və “iki ölkəni birlikdə böyük edəcək”.
Sudani deyib ki, ABŞ koalisiyası İraq müqavimət qruplarına silahlanmaq üçün bir “bəhanə” verib və əlavə edib ki, “koalisiyanın rolu başa çatdıqdan sonra heç bir qrupun dövlətin nəzarəti xaricində silah saxlamağa ehtiyacı və bəhanəsi olmayacaq.”
Baş nazir həmçinin hökumətinin İsrailin Mossad agenti Elizabet Tsurkova-nın azadlığa buraxılması üçün kifayət qədər səy göstərmədiyi iddiasını rədd edib. O, hazırda İraqda haradasa saxlanıldığı deyilən Tsurkova-nın qaçırılmasında Vaşinqton və Təl-Əviv tərəfindən müqavimət qruplarından Kataib Hizbullah ittiham olunub.
Sudani Tsurkova-nı saxlayan qrupun adını çəkməyib və bildirib ki, İraq “qaçıranlarla danışıqlar aparmır”, lakin onun tapılmasına kömək edə biləcək siyasi fraksiyalarla danışıqlar aparıldığını açıqlayıb.
Müsahibə, Vaşinqtonun Bağdaddan İranla əlaqəli müqavimət qruplarına qarşı “tədbirlər görməyi” tələb etdiyi bir vaxtda verilib.
ABŞ həmçinin İraqda Xalq Səfərbərlik Qüvvələrinin (PMU) daha da institusionallaşdırılmasına yönəlmiş qanun layihəsi ilə bağlı narahatlığını ifadə edib. PMU İraqın hərbi strukturlarına inteqrasiya olunmuş silahlı fraksiyaların koalisiyasıdır. Bu qrupların çoxu İŞİD-lə döyüşüb və 2003-cü ildə ABŞ-ın ölkəyə müdaxiləsinə qarşı çıxıb.
PMU-da təmsil olunan qruplar arasında Kataib Hizbullah, Asaib Əhl əl-Həq və Əl-Nücaba Hərəkatı var – bunlar Qəzza müharibəsi başladıqdan sonra İraq və Suriyadakı ABŞ bazalarına hücumlarda iştirak edən müqavimət fraksiyalarıdır.