İsrail universitetləri rəhbərləri assosiasiyasının sədri bildirib ki, Hərbi Hava Qüvvələrinin pilotları, yüksək rütbəli kəşfiyyat zabitləri və İsrail müdafiə sistemləri İsrail universitetlərinin “məhsuludur”
İsrailin “Haaretz” qəzeti 30 iyun tarixli reportajında təsdiqləyib ki, Təl-Əviv və Tehran arasında 12 günlük müharibə zamanı İranın ballistik raket zərbələri nəticəsində İsraildə bir neçə universitet ciddi ziyan görüb.
Hücumlar İran raketlərinin dəqiqliyini nümayiş etdirib, çünki zərbələr müdafiə və kəşfiyyat qurumları ilə birbaşa əlaqəli institutlara dəyib.
“İlk dəfə idi ki, biz həqiqətən hədəf alındıq,” – deyə İsrail Universitet Rektorları Assosiasiyasının sədri professor Daniel Çamovitz qəzetə bildirib.
14 iyunda İran Təl-Əvivin cənub-şərqindəki Rəhovot şəhərində yerləşən Veyzman Elmlər İnstitutunu vuraraq misli görünməmiş dağıntılara səbəb olub. Sonrakı günlərdə Negevdəki Ben Qurion Universiteti və Təl-Əviv Universiteti də İranın hücumlarından ziyan çəkib.
“Görmək olar ki, iranlılar ali təhsili və İsrail tədqiqatını raket hücumlarının mərkəzinə qoyublar,” – deyə Çamovitz əlavə edib.
Veyzman İnstitutunda 45 laboratoriya məhv edilib, əlavə 20-si ziyan görüb. Kampus boyunca 40 bina təsirlənib.
Veyzman Elmlər İnstitutuna edilən İran hücumu təqribən 570 milyon dollarlıq zərərə səbəb olub, yayımlanan görüntülər ərazidəki böyük dağıntını təsdiqləyib.
Negevdəki Ben Qurion Universiteti də Beerşevada Soroka Xəstəxanası yaxınlığında düşən raket nəticəsində ağır ziyan görüb.
“Bütün tibb fakültəsi ziyan çəkib; orada dərslərə necə qayıdacağımızı bilmirik. Altı laboratoriya tamamilə məhv edilib. Zərbə dalğaları yolun o biri tərəfindəki kampusa qədər çatıb və 60 binadan 30-una ziyan dəyib. Universitet yaxınlığındakı binalardan birində 42 müəllim və tələbə təxliyə olunub,” – deyə Çamovitz əlavə edib.
Beerşevada zərərin qiymətləndirilməsi hələ davam edir.
Təxminlərə görə, Ben Qurion Universitetinə vurulan ziyan yüz milyonlarla şekel dəyərindədir.
Hesabata görə, Təl-Əviv Universiteti ballistik raket hücumlarına görə evakuasiya olunan hər tələbəyə 2000 şekel ödəyəcək.
Çamovitz qeyd edib ki, tədqiqatlar da hücumlardan ciddi zərər görüb: “Birincisi laboratoriyalar və materiallar məhv olub. Bir tədqiqat binasının dəyəri təxminən 50 milyon dollardır. Üstəlik avadanlıq alınması üçün 50-100 milyon dollar əlavə xərclənir. Ümumi zərər milyardlarla şekel təşkil edir. Elektron ehtiyat nüsxələr var, lakin heç vaxt təsəvvür etməzdik ki, binalar məhv olarsa, bakteriyalar, toxumalar və DNT nümunələri kimi bioloji materiallar üçün ehtiyat nüsxələrə ehtiyacımız olacaq. Ehtiyatlar vardı, amma adətən eyni binadakı başqa soyuducularda saxlanırdı.”
“Bəzi hallarda on illərlə davam edən tədqiqatlar məhv olub. Bitki elmi sahəsində topladığım toxum nümunələrini itirsəm, nə edəcəyimi bilmirəm. Bu haqda düşünmək belə məni qorxudur,” – deyə o bildirib.
Keçən ay Ben Qurion Universiteti altı laboratoriyasının məhv olduğunu, illərlə görülən işin silindiyini açıqlayıb.
İranın hücumlarında vurulan və ziyan görən universitetlər İsrailin müdafiə və kəşfiyyat strukturları ilə birbaşa bağlıdır.
“Son 20 ildə təlim keçən bütün Hərbi Hava Qüvvələri pilotları Negevdəki Ben Qurion Universitetinin məzunlarıdır. Kəşfiyyat bölmələrinin araşdırma bölmələrinin demək olar ki, bütün yüksək rütbəli zabitləri bu universitetlərin məzunlarıdır. Dəmir Qübbə, Davudun sapandı və digər hava müdafiə sistemləri universitetlərdə başlanan tədqiqatlardan qaynaqlanan İsrail texnologiyasının məhsuludur,” – deyə Çamovitz vurğulayıb.
12 günlük müharibə zamanı İran raketləri ilə bir çox digər mühüm hədəflər də vurulub.
20 iyunda İran raketləri İsrailin texnologiya və süni intellekt (AI) tədqiqatı ilə bağlı Qav Yam Negev İnkişaf Texnologiya Parkına zərbə endirib.
İvrit mediası son günlərdə İran hücumlarının nəticəsində çoxsaylı İsrail hərbi obyektlərinin ziyan gördüyünü etiraf edib.
Channel 13 cümə günü bildirib: “İDF bazalarına, hələ hesabat vermədiyimiz strateji obyektlərə çoxlu İran raketi düşüb,” və əlavə edib ki, ağır senzura səbəbindən hesabatların verilməməsi “insanlarda iranlıların nə qədər dəqiq olduğunu və nə qədər böyük ziyan vurduqlarını anlamamaları ilə nəticələnib.”