Suriyalı Demokratik Qüvvələrin (SDF) rəhbərliyi, Suriya hökumətinin son zamanlar Ələvilər və Dürzilərə qarşı həyata keçirdiyi soyqırım xarakterli qətliamlardan sonra silahlarını təhvil verməyə meyilli deyil
ABŞ və Türkiyə, Kürdlərin rəhbərlik etdiyi Suriyalı Demokratik Qüvvələrə (SDF) öz qüvvələrini Suriya hökumət qüvvələri ilə birləşdirmək üçün 30 günlük möhlət verib. Bu barədə 21 iyulda Middle East Eye (MEE), məsələ ilə tanış mənbələrə istinadla məlumat yayıb.
Lakin SDF rəsmiləri bu iddianı təkzib edərək, yayılan məlumatı “yalan” və “ictimai rəyi bilərəkdən çaşdırmaq məqsədi daşıyan” adlandırıblar.
ABŞ-ın dəstəklədiyi və Məzlum Əbdinin rəhbərlik etdiyi SDF mart ayında Suriya müvəqqəti prezidenti Əhməd əl-Şaraa ilə razılaşma imzalayıb. Razılaşmaya əsasən, SDF və onun qurumları yeni Suriya ordusu və hökuməti ilə birləşdirilməli idi.
Lakin razılaşmanın həyata keçirilməsi istiqamətində əhəmiyyətli irəliləyiş əldə olunmayıb. İŞİD-in keçmiş komandiri olan Şaraa, SDF bölmələrinin öz komandirləri ilə birlikdə bütöv şəkildə Suriya ordusuna inteqrasiya olunması barədə Əbdinin tələblərini rədd edib.
Müvəqqəti prezidentin tələbinə əsasən, SDF döyüşçüləri – onların arasında Xalq Müdafiə Dəstələri (YPG) sıralarından olan kürdlər və hökumətə yaxın bədəvi qəbilə üzvləri də var – yalnız fərdi şəkildə orduya qəbul olunmalıdır.
Bir mənbənin sözlərinə görə, “SDF-yə bildirilib ki, onun bütün silahlı bölmələri Suriya ordusuna daxil edilməyəcək. İnteqrasiyaya daxil edilməyən bölmələr silahsızlaşdırılacaq və ümumi nəzarət Suriya hökumətində qalacaq.”
Lakin mənbələrin bildirdiyinə görə, ABŞ və Türkiyənin “səbir kasası dolmaq üzrədir.” Keçən həftə keçirilən görüşdə SDF-yə guya “Dəməşq hökumətinə qoşulmaq üçün 30 günlük ultimatum” verilib.
SDF-nin siyasi qolu olan Şimali və Şərqi Suriyanın Muxtar İdarəsi (AANES) rəsmiləri dəfələrlə, Suriyanın neft yataqları da daxil olmaqla, ölkənin şimal-şərq hissəsində kürdlərin nəzarətini təmin edən federal sistemin yaradılmasına çağırış ediblər.
ABŞ və Türkiyənin tələbləri bu həftə Şaraa rəhbərlik etdiyi Müdafiə Nazirliyi və Daxili Təhlükəsizlik qüvvələrinə bağlı silahlı birləşmələrin Dürzilərin əksəriyyət təşkil etdiyi Suveyda əyalətinə hücumundan sonra səslənib.
Dürzi özünümüdafiə dəstələri, hökumət qüvvələrinin əyalətə nəzarəti ələ keçirmək üçün başlatdığı hücumu dəf etməyə çalışıblar. Hökumət qüvvələri ilə birlikdə silahlı bədəvi qəbilələr yüzlərlə Dürzi mülki vətəndaşı qətliam edib, o cümlədən baş kəsmə və yerində edam üsullarından istifadə olunub.
2023-cü ilin dekabrında keçmiş prezident Bəşər Əsədin devrilməsindən sonra silahlı Dürzi dəstələri silahlarını təhvil verməkdən imtina ediblər. Yeni Dəməşq hakimiyyətləri isə, Əl-Qaidənin keçmiş qolu olan Heyət Təhrir əş-Şam (HTŞ) sıralarından çıxan şəxslərdən ibarətdir. Bu təşkilatın ruhani rəhbərləri Dürzi və Ələviləri mürtəd və kafir hesab edir və onların ölümünü vacib sayır.
Mart ayında Suriya hökuməti tərəfindən 1.600-dən çox Ələvinin qətlə yetirilməsindən sonra, Dürzilərin silahlarını saxlamaq qərarı daha da möhkəmlənib. Qətliamlar, Əsədin devrilməsindən sonra ordu və təhlükəsizlik xidmətlərindən kənarlaşdırılmış Ələvi kişilərin barışıq çərçivəsində silahlarını təhvil verməsindən sonra baş verib.
